Home

Art, Books & Coffee

Gedicht op goed geluk

Mededelingen

Evenementen

Archief

Pogrom

Is dat de maan, die naar het laatst kwartier gaat,
of een gelaat, omgord door walm en vlam?
Waar is Berlijn, en waar de Grenadierstraat?
– Vluchtte de jongen, toen de bende kwam?

Is dat zijn schim, die daar voor de rivier staat,
is dit het water dat hem langzaam nam,
is dit de Spree, en dat de Grenadierstraat?
– Het is de Amstelstroom, ’t is Amsterdam.

Op ’t Rembrandtsplein gaan de lantarens branden,
over de daken sproeit een lichtfontein.
De Jodenbreestraat is een diep ravijn;
ik zie mijn schaduw dansen op de wanden.
– Het is maar tien uur sporen naar Berlijn.

* * *

Het gedicht ‘Pogrom’ van Ed Hoornik stond in 1938 op het eind van het schotschrift …een schot viel in Parijs, waarin Maurits Dekker fel protesteerde tegen de veroordeling van Herschel Feibel Grynszpan die in Parijs op 7 november 1938 op een Duitse diplomaat, Ernst vom Rath, had geschoten (het verscheen in 1939 in de bundel Steenen).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in 1941, werd de krant waar Hoornik werkte, het Algemeen Handelsblad, door de Duitsers ‘gelijkgeschakeld’. Hoornik werd verplaatst van de afdeling binnenland naar de kunstredactie. In 1942 nam hij ontslag. Later dat jaar zat Hoornik enkele maanden ondergedoken in Hoorn. Zijn werk werd verboden. Op 19 augustus 1943 werd hij samen met zijn vrouw, uitgever Bert Bakker en vrienden gearresteerd op een feest ter gelegenheid van de verschijning van de illegale dichtbundel Tweespalt. Hoornik werd overgebracht naar Kamp Vught en vandaar via Buchenwald naar het concentratiekamp Dachau, waar hij 29 april 1945 door de Amerikanen werd bevrijd.